Een reden voor vreugde: de Oostenrijkse kwantumfysicus Anton Zeilinger mag de Nobelprijs voor de Natuurkunde in 2022 in ontvangst nemen. Samen met hem worden ook Alain Aspect (FR) en John F. Clauser (USA) gehuldigd.
Alle drie worden ze onderscheiden voor hun "baanbrekende experimenten met verstrengelde kwantumtoestanden", aldus de verantwoording van de Koninklijke Zweedse Academie van Wetenschappen. Wat Albert Einstein nog afdeed als "spookachtig" wordt door het onderzoek van de drie natuurkundigen van de theorie naar de praktijk gebracht: deeltjes bestaan in een gemeenschappelijke toestand, ongeacht de afstand die tussen hen bestaat. Ze blijven met elkaar verstrengeld en delen hun fysische eigenschappen.
Hun onderzoek op basis van kwantuminformatie beïnvloedt en maakt nieuwe technologiegebieden mogelijk: kwantumcomputers, kwantumnetwerken, kwantumgecodeerde communicatie. Zeilinger ziet dat laatste, kwantumcryptografie, als het meest geavanceerde gebied van zijn werk.
Zeilinger is één van de Oostenrijkse wetenschappers die het kwantumonderzoek aanzienlijk hebben beïnvloed. Daarnaast ist hij de vierde Nobelprijswinnaar voor de Natuurkunde uit Oostenrijk, na Erwin Schrödinger, Victor Franz Hess en Wolfgang Pauli.
In 1997 slaagde Anton Zeilinger er voor het eerst in lichtdeeltjes te teleporteren. Een belangrijk experiment dat hem de bijnaam "Mister Beam" opleverde. "Je moet een beetje vertrouwen hebben in zijn gekke ideeën," zegt de gepassioneerde wetenschapscommunicator tegen journalisten. Hij ziet de prijs ook als een aanmoediging voor jonge mensen en bedankte de vele medewerkers die hem in de loop der jaren bij zijn onderzoeksactiviteiten hebben gesteund.
De Nobelprijs voor de Natuurkunde wordt sinds 1901 jaarlijks uitgereikt en is dit jaar goed voor tien miljoen Zweedse kronen. De prijsuitreiking vindt plaats in Stockholm op 10 december: de sterfdag van de stichter Alfred Nobel.
